Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o kontroli w administracji rządowej przedstawił Izbie poseł Józef Piotr Klim (PO). Poinformował, że podczas jej prac zostało zgłoszonych wiele poprawek. Część z nich miała charakter merytoryczny, natomiast pozostałe legislacyjno- redakcyjny. Największe kontrowersje wzbudził przepis dotyczący delegowania uprawnień kontrolnych Prezesa Rady Ministrów na Szefa Kancelarii RM.
Poseł sprawozdawca wyjaśnił, że nowa ustawa określa zasady oraz tryb przeprowadzania kontroli działalności naczelnych i centralnych organów administracji rządowej, jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez te organy, wojewodów, a także organów administracji zespolonej i niezespolonej.
Jej przepisy będą stosowane też do kontroli organów samorządu terytorialnego, ale tylko w sprawach związanych z realizowaniem zadań z zakresu administracji rządowej. Ponadto dotyczą monitoringu zadań z zakresu administracji rządowej wykonywanych przez inne podmioty, lecz jedynie tych finansowanych z budżetu państwa. Poseł podkreślił, że dotychczas regulacje odnoszące się do tych kwestii były niespójne, rozproszone w wielu aktach prawnych o różnej randze lub w ogóle ich nie było. Ustalenie jednolitych zasad, standardów i procedur kontroli spowoduje, że jednostki, których działalność jest analizowana przez różne podmioty, będą poddawane jednakowym obowiązkom i dysponować będą jednakowymi uprawnieniami. Ustawa przyczyni się do budowy sprawnego państwa i zwiększenia zaufania obywateli do organów władzy.
Zgodnie z przyjętymi regulacjami przeprowadzenie kontroli ma na celu usprawnienie realizacji zadań publicznych przez ocenę działalności jednostki kontrolowanej, dokonanej na podstawie stanu faktycznego przy zastosowaniu przyjętych kryteriów, tj. legalności, gospodarności, celowości i rzetelności.
Określono katalog podmiotów uprawnionych do przeprowadzania kontroli. Prezesowi Rady Ministrów podlegają w tym zakresie organy lub jednostki administracji
rządowej, a także jednostki im podległe lub przez nie nadzorowane. Z kolei Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów może kontrolować instytucje gospodarki budżetowej przez niego utworzone oraz podmioty, które otrzymały dotację z części budżetu państwa, której dysponentem jest Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wykonuje też zadania Prezesa Rady Ministrów wynikające z ustawy, działając z jego upoważnienia. Minister, kierownik urzędu centralnego lub przewodniczący komitetu wchodzącego w skład Rady Ministrów kontroluje m.in. podległe mu lub przez niego nadzorowane organy lub jednostki organizacyjne oraz podmioty, które otrzymały środki budżetowe z części budżetu państwa, której jest dysponentem. Wojewoda natomiast może sprawdzać funkcjonowanie organów rządowej administracji zespolonej w województwie i samorządu terytorialnego, a także podmiotów, które otrzymały dotację z części budżetu państwa, której jest on dysponentem. Z kolei organy administracji zespolonej i niezespolonej mogą kontrolować podległe im albo przez nie nadzorowane organy lub jednostki organizacyjne Ustawa opisuje procedury przeprowadzania kontroli, w tym wspólnych, omawia obowiązki zarówno kontrolowanego, jak i kontrolującego, a także uprawnienia jednostki kontrolującej. W projekcie nie określono składu zespołu kontrolnego, tym samym kwestię tę pozostawiono do decyzji powołującego kontrolę. Możliwe będzie powoływanie biegłych. Dotyczy to sytuacji, w których dla właściwego przeprowadzenia czynności kontrolnych wymagane jest posiadanie pewnych określonych umiejętności lub pozyskanie wiadomości specjalnych albo przeprowadzenie specjalistycznych badań.
W nowych uregulowaniach znalazły się bardzo istotne przepisy, które zapewniają bezstronność kontrolerów. Zgodnie z ustawą mogą być oni wyłączeni z kontroli z urzędu lub na wniosek, jeżeli istnieją przesłanki, że zachodzi konflikt interesów. Przed rozpoczęciem czynności kontroler musi złożyć o pisemne oświadczenie o braku lub istnieniu okoliczności mogących mieć wpływ na zachowanie przez niego obiektywizmu Ustalono również sposób dokumentowania kontroli, sporządzania pisemnych wniosków i udziału w tym procesie jednostki kontrolowanej.
Podczas drugiego czytania kluby PO i PiS zgłosiły ogółem 14 poprawek. Posłowie w głosowaniu przyjęli 6 z nich. Zaakceptowano m.in. propozycję PiS, aby kontroler miał prawo do sporządzania niezbędnych do przeprowadzenia kontroli kopii, odpisów lub wyciągów z dokumentów oraz zestawień lub obliczeń. Przyjęto też poprawkę PO, zgodnie z którą kierownik jednostki kontrolowanej będzie mógł w terminie 7 dni od otrzymania projektu protokołu pokontrolnego zgłaszać na piśmie umotywowane
zastrzeżenia do niego.
Sejm uchwalił ustawę o kontroli w administracji rządowej 287 głosami (1 poseł był przeciw, 132 wstrzymało się od głosu). Ma ona wejść w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia

Źródło: Kronika Sejmowa Nr 85

http://www.sejm.gov.pl/wydarzenia/kronika/kronika.htm