Ubiegłoroczna nowelizacja ustawy o Policji wprowadziła dodatkową podstawę zwolnienia ze służby w Policji w przepisie art. 41 ust. 2 pkt 9, który stwierdza, iż policjanta można zwolnić ze służby w przypadku upływu 12 miesięcy zawieszenia w czynnościach służbowych, jeżeli nie ustały przyczyny, będące podstawą zawieszenia. Należy pamiętać, iż zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 21 lipca 2006 r. o zmianie ustawy o Policji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 158, póz. 1122) policjantowi pozostającemu w dniu wejścia w życie ustawy w okresie zawieszenia w czynnościach służbowych, okres tego zawieszenia w zakresie skutków prawnych, o których mowa w cytowanym art. 41 ust. 2 pkt 9 - liczy się od dnia wejścia w życie tej ustawy, czyli od 20 września 2006 r. Oznacza to, iż najwcześniej zwolnienie ze służby w takim przypadku mogło nastąpić dopiero 21 września 2007 r.

Wprowadzenie powyższego przepisu miało na celu przeciwdziałanie przypadkom pozostawania policjantów przez kilka lat w stanie zawieszenia w czynnościach służbowych (nawet osiem lat). W przypadku uniewinnienia policjanta będzie miał zastosowanie art. 42 ustawy o Policji, pozwalający na odwrócenie skutków wcześniejszego zwolnienia ze służby. Artykuł 42 ust. 7 ustawy o Policji stwierdza, iż przepisy o przywróceniu do służby stosuje się odpowiednio do policjanta zwolnionego ze służby na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 9, jeżeli postępowanie karne zostało zakończone prawomocnym wyrokiem uniewinniającym albo orzeczeniem o umorzeniu postępowania z powodu niepopełnienia przestępstwa albo przestępstwa skarbowego lub braku ustawowych znamion czynu zabronionego.
W związku ze zwolnieniem ze służby policjanta (np. na własną prośbę z powodu upływu 12 miesięcy zawieszenia, czy też z powodu trwałej niezdolności do służby) zawieszonego w czynnościach służbowych - powstają wątpliwości związane z wypłatą należności pieniężnych. Z całą pewnością w takim przypadku podstawą naliczenia odprawy, ekwiwalentu za urlop, podstawy wymiaru emerytury czy renty policyjnej - jest pełne uposażenie, a nie jego 50%. Artykuł 114 i następne ustawy o Policji i art. 5 policyjnej ustawy emerytalnej nie zawierają w tym zakresie żadnych obostrzeń. Należy jedynie pamiętać, iż będzie to uposażenie bez uwzględnienia obligatoryjnych podwyżek, które nastąpiły w okresie tego zawieszenia (art. 124 ust. 2 ustawy o Policji).

Nie podzielam opinii zawartej w "Biuletynie Prawnym" Komendy Głównej Policji nr 25 z 2005 r. (s. 7-8), stwierdzającej, iż policjantowi w omawianym przypadku nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop, gdyż nie nabywa on prawa do udzielenia urlopu wypoczynkowego w okresie zawieszenia w czynnościach służbowych - co ma wynikać z § 6 ust. l pkt 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2002 r. w sprawie urlopów policjantów (Dz. U. nr 81, póz. 740 ze zm.). Przepis ten stwierdza jedynie, iż nie udziela się urlopu wypoczynkowego w okresie zawieszenia w czynnościach służbowych. Wyrażenie "nie udziela się" wcale nie oznacza, że policjant w okresie zawieszenia nie nabywa uprawnień do urlopu wypoczynkowego. Wyrażenie "nie udziela się" oznacza, że policjant nie może jedynie wykorzystać urlopu w naturze. Kiedy zawieszenie trwa kilka lat, urlopów za poszczególne lata może uskładać się kilka. Ponieważ wraz ze zwolnieniem ze służby wygasa z mocy prawa decyzja o zwieszeniu w czynnościach służbowych, to zgodnie z art. 114 ust. l pkt 2 i ust. 3 ustawy o Policji powoduje to obowiązek wypłaty ekwiwalentu za urlop.

Racjonalne stosowanie w praktyce zawieszenia w czynnościach, a w zwłaszcza jego przedłużanie, powinno, z jednej strony, uwzględniać sytuację policjanta, a z drugiej - dobro służby, co wcale nie jest łatwe do pogodzenia.

Lipiec 2007 r.